Het Fort van Bornem maakt deel uit van de derde fortengordel rond Antwerpen. Dit betonnen pantserfort is het enige dat is gebouwd waarvan het tracé een onregelmatige vierhoek is, ook wel een “pseudo-gebastioneerd front” genaamd. Waarom men enkel dit fort deze unieke vorm heeft gegeven is tot op heden niet volledig duidelijk.

De aanvang van de bouwwerken vatte plaats in 1906 doch bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog is het fort nog lang niet afgewerkt. Gelukkig wordt het fort tijdens de belegering van zware artillerieaanvallen gespaard. Tijdens het Interbellum is het fort ingericht als infanteriesteunpunt, te verdedigen door een mitrailleurcompagnie. Ook tijdens WOII zal het fort, na zijn snelle inname, vooral een logistieke functie vervullen.

In de jaren 60 gaat het fort van militaire naar prive-eigenaars over die het prompt omdopen tot vissersparadijs, een functie die het tot op heden nog altijd vervult. Hierbij was vooral de walgracht van groot belang wat zich spijtig genoeg heeft laten gelden voor het lot van het fort zelf dat tijdens deze periode een snel verval heeft gekend. Wildgroei, insijpeling van hemelwater en verstopping van afvoeren hebben het in zijn huidige erbarmelijke staat gebracht.

Gelukkig zijn de huidige eigenaars bereid om samen met ons een stap in de goede richting te zetten en zullen wij samen trachten een deel van deze geschiedenis weer toegankelijk te maken voor ons nageslacht.

Het zal weliswaar een werk van lange adem worden . . .

De vzw Studiegroep Fort Bornem heeft als doel het bestuderen van het Fort te Bornem in zowel zijn historische, hedendaagse, bouwkundige en militaire context. Wij gaan in samenwerking met de eigenaar instaan voor de restauratie en het opnieuw ten dele openstellen voor publiek van dit voormalig militair bolwerk en zullen trachten de bevindingen hieromtrent te publiceren.

De groep Natuurpunt, die het vleermuizenbestand van het Fort beheert, is bereid om hieromtrent samen te werken.